Grup Başkanvekilimiz İdris Baluken tarafından verilen araştırma önergesi:
‘Panama Papers’ ya da ‘Panama Belgeleri’, Panamalı hukuk firması Mossack Fonseca’ya ait olduğu belirtilen ve aralarında siyaset, bürokrat ve iş çevrelerinden önemli kişilerin bulunduğu para aklama, ambargoları delme ve vergi kaçırma gibi yasadışı mali faaliyetleri ortaya çıkaran toplamda 11 milyon belgeye verilen isimdir.
Uluslararası yardım kuruluşu Oxfam'ın 2015 yılı araştırmasına göre, dünyadaki en zengin yüzde 1'lik kesimin mal varlığı, gelecek yıl geri kalanların toplam mal varlığına denk düşmesi öngörülmektedir. Merkezi İngiltere'de bulunan Oxfam grubu tarafından yapılan araştırma, en zengin yüzde 1'lik dilime girenlerin, içerisinde bulunduğumuz 2016 yılında küresel servetin yarısından fazlasına sahip olacağını ortaya çıkarmıştır. Yine 2016 yılı itibariyle Oxfam adlı kuruluşun yaptığı açıklama oldukça dikkat çekicidir. Oxfam 62 "süper zenginin" servetlerinin dünya nüfusunun yarısından daha fazla olduğunu duyurmuştur. Oxfam'ın raporuna göre, gelir dağılımındaki eşitsizlik gittikçe artmaktadır.
Dünyadaki eşitsizliğin bir benzeri de Türkiye’de yaşanmaktadır. Gelir dağılımındaki adaletsizliğin 2002 yılından bu yana hızla arttığı bilinmekteyken, vergi adaletsizliği de ülkemiz açısından büyük bir toplumsal sorundur. Vergi gelirlerinin beşte birinden biraz fazlasını oluşturan gelir vergisinin neredeyse tamamına yakını ücretlilerin maaşından elde edilmektedir. Buna karşılık kar payı, faiz ve kira geliri gibi sermaye geliri elde edenlerden toplanan gelir vergisinin toplam vergi gelirleri içindeki payı sadece %1 civarındadır. Kurumlar Vergisi resmi oranı %20 olmasına rağmen, Türkiye’nin en büyük bankaları ve şirketlerince efektif olarak bu verginin oranı %1-2’lere hatta binde oranlara kadar gerilemiştir. Vergilerin büyük kısmı asıl olarak KDV ve ÖTV gibi dolaylı vergilerden sağlanmaktadır. Bu vergiler regresiftirler, yani düşük gelirliler bu yükü daha ağır, yüksek gelirliler ise daha hafif hissederler. Bu nedenle de bütçenin vergi yükünü ÖTV boyutuyla da halklar çekmektedir. 2009’da %52 olan dolaylı vergilerin payının 2016’da %56’ya çıkması da bu politikanın bilinçli bir tercih olduğunu göstermektedir. Faiz gelirlerinin vergilendirilmesi de bütünüyle faiz gelir elde eden finans sermaye sahiplerinden yanadır. Örneğin yıllık geliri 106.000 TL’yi aşan bir ücretli %35 oranından gelir vergisi öderken, yıllık 10 milyon mevduat faizi geliri olan bir sermayedarın vergi oranı %10’a kadar ya da aynı miktarda dolar ya da avro cinsinden faiz geliri elde edenlerin vergi oranı %13’e düşecektir. Ayrıca her alışverişte devlete ödenmesi için şirketlere teslim ettiğimiz KDV’nin sadece %59’u şirketlerden tahsil edilebilmiştir. Eğer bu rakam tahsil edilebilseydi 2014 ve 2015 bütçeleri açık vermeyecek, devlet de bu açığı iç piyasalardan borçlanmayacaktı. Alışık olduğumuz üzere sermaye kesiminin birçok kazanç ve yatırımı vergiden muafken, oluşan vergi borçları devamlı silinmektedir. Örneğin 29 Aralık 2010 tarihli ve 2010/42 tarihli kararına göre, Cengiz Holding’in tam 424 milyon 478 bin 437 TL’lik vergi borcu silinmiştir. 9 Mayıs 2016 günü Türkiye ayağı yayınlanan ve şirketlerin vergi ödememek için yurt dışında açtırdıkları off-shore hesaplarını gösteren Panama Belgelerinde toplamda 101 şirket olmak üzere büyük holdinglerin de olduğunun ortaya çıkması, vergi kaçırmanın bu ülkede sermaye kesimi için bir kural haline geldiğini gösteriyor. Bu kapsamda Panama Belgelerinde yer alan ülkemizdeki bazı sermayedarlar ise şöyledir: Gürmen Group'un sahibi Remzi Gür, Çalık Holding, Zorlu Enerji, Sembol İnş, Rixos, Koç Holding şirketleri, Ağaoğlu, Sabancı, Ulusoy, Ömer Sabancı, Vuslat Doğan Sabancı, Mehmet Emre Zorlu, Olgun Zorlu, Vakkas Altınbaş, Hüseyin Altınbaş, İmam Altınbaş, Nurettin Çarmıklı, Erol Çarmıklı, M. Oğuz Çarmıklı, Adnan Polat, Serdar Bilgili, Tuncay Özilhan, Mehmet Hattat…
Off-shore hesaplarının tümü için yasa dışılık tespiti konulmasa da, dünyanın ve Türkiye’nin içerisinde bulunduğu gelir adaletsizliği ve vergi adaletsizliğinin boyutları düşünüldüğünde, Panama Belgeleri tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de etik, yasal ve siyasi açılardan gerekli incelemelerin yapılarak kamuoyunun aydınlatılması gerekmektedir.
Bu kapsamda, Panama Belgelerinin başlattığı tartışmalardan hareketle, Türkiye’de vergi kaçakçılığı, vergi ve gelir adaletsizlikleri, para aklama, ambargoları delme ve Panama Belgelerinin içerdiği bilgiler kapsamında varsa tüm bu usulsüzlüklerin açığa çıkarılması amacıyla bir Meclis Araştırması açılmasını talep ediyoruz.
İdris Baluken
Halkların Demokratik Partisi
Grup Başkanvekili
12 Mayıs 2016